Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Financiële kengetallen geven raadsleden inzicht in de financiële positie van de gemeente. Door de voorgeschreven set van uniforme kengetallen zijn gemeenten onderling vergelijkbaar. Bij de invoering van de kengetallen is door de wetgever een bewuste keuze gemaakt om geen norm op te leggen. Het is aan de gemeente zelf om de kengetallen te normeren. De toezichthouders (de provincies) beoordelen de kengetallen op basis van 3 (risico)categorieën: Minst risicovol (A), Neutraal (B) of Meest risicovol (C).

Om een gefundeerd oordeel te vormen over de samenhang van alle kengetallen heeft accountantskantoor BDO een methodiek gepresenteerd. Zij borduren voort op de (risico)categorieën die de provincies hanteren. Afhankelijk van de categorie en het kengetal worden er punten toegekend waarmee een totaalcijfer is te berekenen. Het voordeel hiervan is dat:

• er een totaaloordeel wordt gegeven over de financiële positie van de gemeente in vergelijking met de voorgaande en komende jaren;
• de financiële positie van onze gemeente kan worden vergeleken met andere gemeenten.

In onderstaande tabel wordt de puntentelling voor het berekenen van het totaalcijfer weergegeven. De hoogst mogelijke score is een 10, de laagst mogelijke score is een 3,2.

De netto (gecorrigeerde) schuldquote en de solvabiliteit zijn de belangrijkste kengetallen voor het bepalen van de financiële gezondheid van een gemeente. Aan deze 2 kengetallen wordt dus de hoogste scores toegekend. Hieronder wordt kort uitgelegd waar deze twee kengetallen inzicht in geven:

• Netto (gecorrigeerde) schuldquote: Dit kengetal geeft inzicht in het niveau van de gemeentelijke schuldenlast ten opzichte van het totaal van de baten. Het geeft daarmee een indicatie van het beslag dat de financieringslasten op de exploitatie leggen en daarmee op de vrije ruimte in de exploitatiebegroting. Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote.
• Solvabiliteit: Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Het geeft de verhouding tussen het eigen vermogen (het totaal van de algemene reserve en de bestemmingsreserves) en de totale balansomvang weer. Hoe hoger dit percentage, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid van de gemeente.

Streefwaarden gemeente de Fryske Marren
In de nota Risicomanagement, weerstandsvermogen en kengetallen die de raad in december 2023 heeft vastgesteld zijn onderstaande streefwaarden voor onze gemeente opgenomen. Per kengetal heeft de raad niet een exacte waarde als norm vastgesteld maar een categorie. Hierbij is rekening gehouden met de relevantie van het kengetal voor onze gemeente en in welke mate de streefwaarde verantwoord is binnen de totale beoordeling van de financiële positie.

Daarnaast heeft de raad de streefwaarde voor het totaalcijfers van de kengetallen (afgerond op een heel cijfer) vastgesteld op 7 en dat de minimale waarde uit moet komen op 6. Komt het cijfers onder de 7 dan wordt dit toegelicht en aangegeven wanneer en hoe het weer uitkomt op een 7.

Kengetallen gemeente de Fryske Marren
In onderstaande tabel zijn de kengetallen opgenomen voor deze begroting en de meerjarenramingen.
De kengetallen zijn gebaseerd op het overzicht meerjarenbalans in hoofdstuk 1.7 van de financiële begroting. De wijze van berekenen van deze kengetallen is wettelijk vastgelegd en hebben we opgenomen in bijlage 3.

Uit deze tabel blijkt dat wij voor het kengetal Structurele exploitatieruimte het laatste jaar niet voldoen aan de nota weerstandsvermogen. Deze komt uit in categorie C ipv B. De totale score voldoet echter alle jaren ruimschoots aan de streefwaarde.